«ДЕМОС» қоғамдық бірлестігінің төрағасы Тұрарбек Құсайынов және бір топ қоғам белсенділері ЮНЕСКО-ның Материалдық емес мәдени мұралар тізіміне «Жеті шелпек пісіру дәстүрін» енгізу туралы ұсыныс жасады.
Еліміздің Мәдениет және ақпарат министріне бағытталған ұсынысты назарларыңызға қаз-қалпында ұсынып отырмыз.
Құрметті Аида Ғалымқызы!
Қазақстанның мәдени мұрасын сақтау және оны халықаралық деңгейде насихаттау мақсатында, біз, бір топ қоғам белсенділері, «Жеті шелпек пісіру және тарату дәстүрін» ЮНЕСКО-ның материалдық емес мәдени мұралар тізіміне енгізуді ұсынамыз.
Ертең Бурабайда өтетін 4-ші Ұлттық Құрылтайда осы өзекті мәселені көтеруіңізді сұраймыз.
Құрылтай мүшелерінің қолдауымен бұл бастама мемлекет деңгейінде мойындалып, Қазақстан тарапынан ЮНЕСКО-ға ресми ұсыныс жасалады деп сенеміз.
ДӘСТҮРДІҢ ТАРИХИ НЕГІЗІ
Жеті шелпек – қазақ халқында ежелден қалыптасқан рухани, ұлттық және мәдени дәстүр. Бұл тағам ата-бабаларымыздың аруақтарын еске алу, қайырымдылық жасау мақсатында пісіріледі.
Қазақтар бұл дәстүрді ислам діні келмей тұрып-ақ көне түркі дәуірінен бері атқарған.
Ежелгі түркілер нанды ата-баба рухына бағыштау үшін нанды қасиетті санаған.
Қазіргі таңда бұл дәстүр дұға оқу мен қайырымдылық жасаудың маңызды бір бөлшегіне айналды.
ДӘСТҮРДІҢ МӘДЕНИ МАҢЫЗЫ
Қазақтың нанға деген ерекше құрметі:
Жеті шелпек тек тағам емес, ата-баба рухына деген құрмет пен алғыстың белгісі.
Қайырымдылық пен рухани сабақтастық:
Бұл тағам тек жанұяда ғана емес, көршілерге, жетім-жесірлерге, мұқтаж жандарға таратылып, қоғамдық байланысты нығайтады.
Жеті санының символикасы:
Түркі халықтарында жеті саны қасиетті саналып, өмірдің негізгі циклдерін білдіреді.
Жеті шелпек осы идеямен тығыз байланысты.
ГЕОГРАФИЯЛЫҚ ТАРАЛУЫ
Бұл дәстүр Қазақстанда ғана емес, Орта Азияның басқа халықтарында да (қырғыз, өзбек, татар, башқұрт) сақталған. Бірақ қазақ халқында оның ерекше қалыптасқан рәсімі мен символикалық мағынасы бар.
ДӘСТҮРДІ САҚТАУ МЕН ЖАЛҒАСТЫРУ МАҢЫЗДЫЛЫҒЫ
Қазіргі урбанизация дәуірінде көптеген ұлттық дәстүрлер ұмытылып барады.
«Жеті шелпек» сияқты ұлттық мәдени салт-дәстүріміз бен мұраларды халықаралық деңгейде мойындау оның сақталып-зерттелуіне және келесі ұрпаққа мұра боп қалуына зор ықпал етеді.
ЮНЕСКО ТАЛАПТАРЫНА СӘЙКЕСТІГІ
Тарихи тамыры терең дәстүр ретінде «жеті шелпек» қазақ мәдениетінде ғасырлар бойы жалғасып келеді.
«Жеті шелпек» тарату дәстүрі қоғамдық маңызы бар қайырымдылықпен, рухани сабақтастықпен тығыз байланысты және отбасылық және қоғамдық деңгейде жалғасып келе жатқан рухани құндылығы мол дәстүр.
ҚҰРМЕТТІ АИДА ҒАЛЫМҚЫЗЫ!
Сізден ертең Бурабайда өтетін Ұлттық құрылтайда бастама көтеріп, ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігі тарапынан «Жеті шелпек пісіру және тарату дәстүрін»ЮНЕСКО-ның материалдық емес мәдени мұралар тізіміне ресми енгізілуіне мейлінше атсалысуыңызды өтініп сұраймыз.
